zondag 31 januari 2010

VARG I VEUM. Wat een vreemde titel, nietwaar? Ik hoor je al denken, waarom geef je het niet gewoon de titel 'Het Koude Noorden', 'Eland, wolf en andere grote beesten' of 'Naar Noorwegen en terug'? Dat had gekund, inderdaad, maar laat me even iets vertellen. Pak een kop thee erbij en ga er even lekker voor zitten, want ik hoop ook jou aan het denken te zetten...

Zij die enige 'verständnis' hebben met de Zweedse of Noorse taal weten wellicht het eerste woord te plaatsen. Het woord 'varg' is zowel voor de Zweden als Noren hetzelfde; het Scandinavische woord voor wolf. Tevens kent het Noors een tweede vorm, ulv, maar dat terzijde.

Het Zweedse gezegde 'VARG I VEUM' betekend niets minder dan vogelvrijverklaarde (althans dat zegt meneer van Dale). Waarom, in de naam der goden, zou ik dit acht-maanden-durende-blog zo willen noemen? Ieder weet dat een vogelvrij verklaarde in vroeger tijden écht, maar dan ook écht, vogelvrij was. Een vogelvrije was zijn leven niet zeker, kon in feite overal gaan en staan waar hij wilde. Maar mocht dit ook weer niet. Hij die vogelvrij was, liep het risico door iedereen onderhanden genomen te worden. In vele gevallen tot de dood daarop volgde...

Het gezegde heeft me, sinds ik van het bestaan afwist, weten te boeien. Het wonderlijke eraan vind ik dan ook de koppeling tussen de vogelvrije en de wolf. De wolf was kennelijk een gebruikelijk synoniem voor de vogelvrije, met andere woorden: iemand die zulke misdaden had gepleegd dat het eenieder goed recht was deze te vermoorden (vaak nog tegen beloning!).

Het is een overduidelijk gegeven dat dit gezegde ontstaan is uit een vorm van haat tegenover de wolf. Degene die vogelvrij was verklaard, was als de wolf. En andersom. De wolf stond recht tegenover de mens. De vogelvrije wolf betrad het land der mensen, at onschuldige kippetjes en knorrende varkens, maakte kleine kinderen bang en joeg (jaagde?) op dezelfde prooi als de mens. Het dier leidde op die manier hetzelfde leven als dat van de jagers en verzamelaars. Lang, lang gelee.

Of toch niet? Is de hedendaagse heksenjacht op wolven (en andere grotere roofdieren) geen oeroude wrok tegenover iets wat zijzelf niet in handen hebben? Berusten angst en haat niet op de oeroude volksverhalen die ooit een waarschuwende werking hadden, maar in de huidige samenleving al lang zijn achterhaald?

Mijn excuses, ik dwaal af.

Ik zie mezelf niet als vogelvrijverklaarde (je moest eens weten hoeveel papierwerk er ingevuld moest worden om de Nederlanden te mogen verlaten), waar het om gaat is dat ik me vogelvrij voel. Zeker nu ik naar Noorwegen ga. Hoe kan dat ook anders; vergelijk het drukke Nederland (369 mensen per km2) met het haast uitgestorven Noorwegen (12.5 per km2). Dat scheelt bijna 350 mensen binnen die vierkante kilometer! Kun je dat nagaan? Nou, ik dus niet. Of wel, een beetje dan. Gelukkig krijg ik nu acht maanden de tijd om van deze verlatendheid, vogelvrijheid als je wil, te genieten en te beproeven.

Ik hoop met deze blog alle lezers en geinteresseerden op de hoogte te houden van mijn avonturen in Noorwegen.

-Willem, januari 2010

Oja, ik heb ook Skype endezo, dus mocht je het leuk vinden! Laat het me weten... :)