dinsdag 18 mei 2010

Operasjon: elgmøkk

Bossen en meren, beren en mossen. Dat is Zweden. Veen, ware heuvels van diepgroen mos, met elke voetstap water, oerbruin of pikzwart - de sok doorweekt. Hier en daar een stroom, de een helder of diep, soms zacht kabbelend of wit proestend over glad gesleten hompen van donker graniet of gneiss. Onder kronendak van den of spar bevindt zich een oneindige hoeveelheid van rotsen en stenen, bekleed met witte of grijze korstmossen of met spekglad mos. De oneindige bossen doorbroken door kapvlakten van immense grootte - een weg banend over takafval en verontruste bodems. Waar het water stagneert, zich verzamelt, bevinden zich spiegelgladde meren. Zij laten de werkelijkheid zien, soms verdraaid of versterkt door rimpeling van eendenslag of een vis happend naar lucht of insectlarve. Alsof je zo een andere, maar toch ook weer dezelfde, wereld in zou kunnen stappen. Daar een mens dwars door de natuur heen steekt, zal het vele onzichtbare en geheime paden doorkruisen. Van dieren groot en klein. Het begint bij de oneindige hoeveelheid aan muggen en andere steekbeesten, gevolg door de vogels - van velen de naam onbekend - wiens roep soms heldhaftig wederklinken in de windstille bossen. Keutels en andere uitwerpselen verraden aanwezigheid van elandenkalf of berenjong. Een brekende tak doet korhoen en auerhaan opvliegen, traag, naar een veilige plek elders...

De afgelopen vier dagen heb ik meegewerkt aan een onderzoek naar elanden. Dit vond plaats in de omgeving van Tackåsen in Zweden, de plek waar het 'Scandinavian Brown Bear Research Project' is gesitueerd. Voor het onderzoek (niet voor het berenonderzoek) moesten we langs de omtrek van een vak van een vierkante kilometer op een veertigtal plekken (plot) naar elandenpoep (pellets) zoeken (in totaal 20 of wat van zulke vakken). Mocht je de uitwerpselen van ree of ander dier ook vinden - noteren alsjeblieft. Met de hoeveelheid verse drollen kunnen ze dichtheid berekenen van elanden in een gebied. Dit gebied was speciaal daarvoor uitgekozen, het was een namelijk wolventerritorium. Onder andere met deze gegevens kunnen ze de invloed bepalen van een wolvenpak op de dichtheid van herten en andersom. Het was een erg leuke ervaring. Je wordt ergens afgezet met de auto, moet met behulp van GPS een aantal punten aflopen en komt op plekken waar geen ziel komen zal.

En voor de kijkers thuis, een aantal impressiebeelden!

Overwinterplek voor een beer, onder de steen kun je een 'nestje' onderscheiden...


Plek waar een beer mogelijk zijn nagels heeft aangescherpt, of gewoon zit had in een stukje berk...


Kapvlakte, het bos gehuld in mist


Berken op bedden van mos, zeik- en zeikesnat


Soms stuit je op beschaving, sort of...


Meren, meren en meren - heerlijke meren...